اگر به فکر راهاندازی یک وبسایت برای کسبوکار خود باشید، احتمالاً بارها عبارت «سیستم مدیریت محتوا» یا همان CMS به گوشتان خورده است؛ شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که سیستم مدیریت محتوا چیست، دقیقاً چه کاری انجام میدهد و چرا تا این حد مهم است؟ این مطلب دقیقاً با هدف پاسخ به همین سؤال نوشته شده؛ بدون اصطلاحات فنی گیجکننده و با بیانی ساده، شفاف و کاربردی!

سیستم مدیریت محتوا چیست؟
فهرست مطالب
سیستم مدیریت محتوا یا همان CMS (Content Management System) یک ابزار آنلاین است که به شما اجازه میدهد تا بدون نیاز به کدنویسی، سایت خودتان را بسازید، محتوای آن را وارد کنید، عکس و ویدیو بگذارید، مطالب را ویرایش کنید و در مجموع کل سایت را مدیریت کنید.
یعنی دیگر لازم نیست برای هر تغییر کوچک مثل عوضکردن یک تیتر، گذاشتن یک خبر جدید، یا تغییر قیمت محصولات به برنامهنویس پیام بدهید یا منتظر بمانید تا کسی این کارها را برای شما انجام دهد. خودتان میتوانید همهچیز را بهراحتی و با چند کلیک کنترل کنید.
این سیستمها مخصوصاً برای شرکتها و تیمهایی ساخته شدهاند که میخواهند بدون وابستگی به برنامهنویس، خودشان بتوانند سایت را بهروز نگه دارند؛ در CMS میتوان برای هر نفر، نقش جداگانه تعیین کرد؛ بهعنوانمثال نویسندهها فقط مطلب بنویسند، ویراستار فقط مطالب را اصلاح کند و مدیر سایت هم همهچیز را کنترل کرده و دسترسی افراد را زیرنظر داشته باشد.
یک مثال خیلی ساده:
فرض کنید میخواهید یک سایت شرکتی راه بیندازید؛ در این سایت قرار است:
- درباره شرکتتان توضیح دهید.
- محصول یا خدماتتان را معرفی کنید.
- عکس و ویدیو بارگذاری کنید.
- آدرس، شماره تماس و فرم ارتباط با مشتری بگذارید.
- هر چند وقت یک بار، یک خبر یا مقاله آموزشی منتشر کنید.
با یک سیستم مدیریت محتوا، همه این کارها را میتوانید بدون نیاز به دانش فنی و حتی بدون کمکگرفتن از طراح سایت، خودتان انجام دهید؛ بیشتر کسبوکارها امروزه برای مدیریت راحتتر سایت، از CMS استفاده میکنند چون هم کارکردن با این سیستم آسان است و هم هزینه طراحی و نگهداری آن بسیار مقرونبهصرفه است.
Multiple users can collaborate, edit and publish content from a central dashboard, streamlining workflows and ensuring consistency.
[در یک CMS] چندین کاربر میتوانند از طریق یک داشبورد مرکزی، بهصورت مشترک روی محتوا کار کنند، آن را ویرایش و منتشر نمایند؛ این کار باعث سادهسازی گردشکارها و حفظ یکپارچگی محتوا میشود.
منبع: optimizely.com
چرا کارفرما باید بداند که سیستم مدیریت محتوا چیست؟
خیلی از کارفرماها فکر میکنند که ساخت سایت فقط به طراحی آن مربوط است؛ اما بعد از طراحی، تازه مدیریت آن شروع میشود.
اگر سایت شما با CMS ساخته شده باشد:
- خودتان میتوانید مطالب را تغییر دهید.
- نیازی نیست برای هر تغییر هزینهای را بپردازید.
- کار شما با سرعت بیشتری پیش میرود.
- سایتتان همیشه بهروز است.

بررسی انواع سیستمهای مدیریت محتوا
وقتی درباره سیستمهای مدیریت محتوا صحبت میکنیم، فقط به یک ابزار خاص اشاره نمیکنیم؛ CMS انواع مختلفی دارد و شما باید با توجه به نیاز، بودجه، سطح دانش فنی و هدفی که دارید، یکی از آنها را انتخاب کنید؛ در ادامه شما را با رایجترین انواع سیستمهای مدیریت محتوا آشنا خواهیم کرد.
1- سیستمهای مدیریت محتوای متنباز (Open Source CMS)
این سیستمها رایگان هستند و کد منبع آنها در دسترس عموم قرار دارد؛ یعنی شما میتوانید آنها را شخصیسازی کرده و توسعه دهید.
| مزایا | معایب |
| رایگانبودن | نیاز به دانش فنی برای پیکربندی اولیه یا توسعه پیشرفته |
| انعطافپذیری بالا | مسئولیت نگهداری، امنیت و پشتیبانی با خود شماست. |
| وجود هزاران افزونه و قالب آماده | |
| جامعه کاربری فعال و منابع آموزشی زیاد |
2- سیستمهای مدیریت محتوای اختصاصی (Proprietary CMS)
این CMSها توسط شرکتها یا توسعهدهندهها طراحی میشوند و فقط با خرید لایسنس یا از طریق همان شرکت قابل استفاده هستند.
| مزایا | معایب |
| پشتیبانی فنی کامل توسط شرکت سازنده | هزینه بالا برای طراحی، توسعه و نگهداری |
| توسعه و طراحی مطابق نیاز دقیق مشتری | وابستگی کامل به شرکت ارائهدهنده |
| امنیت و ثبات بالاتر در بعضی موارد | نبود امکان تغییر طراح یا توسعهدهنده بهسادگی |
این CMS بیشتر مناسب است برای:
- سازمانهای دولتی
- کسبوکارهایی که نیازهای خاص و پیچیده دارند.
- برندهایی که به طرحهای منحصربهفرد و سفارشی نیاز دارند.

3- CMSهای مبتنی بر SaaS
در این مدل، شما CMS را نمیخرید یا حتی آن را نصب نمیکنید، بلکه مثل یک سرویس آنلاین از آن استفاده میکنید؛ جالب است بدانید که در این سیستم همه کارهای شما در یک فضای ابری انجام میشود.
| مزایا | معایب |
| بدون نیاز به نصب و نگهداری | هزینه اشتراک ماهانه یا سالانه |
| آپدیتها و امنیت بهعهده شرکت سرویسدهنده | محدودیت در شخصیسازی |
| راهاندازی سریع و ساده | گاهی محدود در امکانات فنی |
| رابط کاربری بسیار آسان |
4- هدلس
هدلس یک سیستم مدیریت محتواست که فقط روی ذخیره و مدیریت محتوا تمرکز دارد، نه نحوه نمایش آن؛ به عبارت سادهتر، شما محتوای سایت را در این سیستم وارد میکنید، اما نحوه نمایش آن در وبسایت یا اپلیکیشنها به سیستمهای دیگر سپرده میشود؛ شما میتوانید از طریق یک راه ارتباطی به نام API، همان محتوا را در چندین پلتفرم مختلف (وب، اپلیکیشن، تلویزیون هوشمند و…) استفاده کنید.
| مزایا | معایب |
| بسیار سریع و سبک | نیاز به توسعهدهنده برای طراحی بخش فرانتاند |
| قابلاستفاده در پلتفرمهای مختلف | کاربرپسند نبودن برای افراد غیرفنی |
| مناسب برای پروژههای پیچیده با چند خروجی (Omnichannel) |
حالا که با دستهبندی سیستمهای مدیریت محتوا آشنا شدید، همراه ما باشید تا چند CMS محبوب را به شما معرفی کنیم.
- Drupal
این CMS بیشتر برای سازمانهای بزرگ و دولتی طراحی شده و به دلیل داشتن ماژولها و تمهای زیاد، امکان سفارشیسازی و استقرار آسان را فراهم میکند؛ Drupal قابلیت مدیریت ترافیک بالا و ایجاد نقشها و مجوزهای مختلف را دارد.
- Joomla
Joomla یک CMS رایگان و متنباز است که با زبان PHP ساخته شده و بر اساس مدل معماری MVC عمل میکند؛ این سیستم قابلیتهایی مثل کشینگ، فید RSS، پستهای وبلاگ و پشتیبانی از ترجمه زبانها را دارد.

- Magento
این CMS مخصوص سایتهای تجارت الکترونیک است و انعطافپذیری و مقیاسپذیری بالایی دارد؛ در این CMS شما میتوانید چندین فروشگاه آنلاین را با زبانهای مختلف ایجاد و مدیریت کنید.
- Squarespace
این سیستم مدیریت محتوا برای وبلاگنویسان و کسبوکارهای کوچکی که نیاز به طراحی و حضور آنلاین خلاقانه دارند، مناسب است. جالب است بدانید که Squarespace شامل ابزارهایی برای فروش آنلاین و بهینهسازی SEO است.
- Wix
این سیستم مدیریت محتوا مبتنی بر فضای ابریست و امکاناتی مثل ابزارهای همکاری تیمی، امنیت در سطح سازمانی، مجموعهای از قالبهای طراحی آماده و امکان افزودن کد سفارشی را به شما ارائه میدهد. شما میتوانید Wix را هم به شکل رایگان و هم به شکل غیررایگان تهیه کرده و از پشتیبانی 24 ساعته آن استفاده کنید.
- WordPress
معروفترین و محبوبترین سیستم مدیریت محتوایی که همه ما میشناسیم، وردپرس است؛ این سیستم که با زبانهایPHP و MySQL ساخته شده، به کاربران این فرصت را میدهد که از آن در فضای ابری یا بهصورت محلی استفاده کنند؛ WordPress بهخاطر قابلیتهای بالای سفارشیسازی، تمها و پلاگینهای مختلف یکی از پرکاربردترین سیستمهای مدیریت محتواست.

کدام نوع CMS برای کسبوکار شما مناسب است؟
همانطور که دیدید CMS ها انواع مختلفی دارند و اینکه کدام CMS را انتخاب کنید، کاملا به نیازهای شما وابسته است؛ امیدواریم با خواندن جدول زیر، بتوانید در این مورد تصمیم بهتری بگیرید.
| نوع CMS | مناسب برای | مثال |
| سیستمهای متنباز (Open Source) | · بیشتر کسبوکارهای کوچک تا متوسط
· وبلاگها · فروشگاهها |
· وردپرس (WordPress)
· جوملا (Joomla) · دروپال (Drupal) |
| اختصاصی | · پروژههای خاص
· سازمانها · شرکتهای بزرگ |
· Sitecore
· Adobe Experience Manager |
| SaaS | · فروشگاههای آنلاین
· سایتهای آماده با کاربری ساده |
· Shopify
· Wix · Weebly |
| هدلس | · پروژههای فنی
· اپلیکیشنهای چندپلتفرمی |
· Strapi
· Contentful · Sanity |
دلایل استفاده از سیستم مدیریت محتوا چیست؟
همانطور که مشاهده کردید CMS مزایای زیادی دارد و به شما کمک میکند تا بتوانید محتوای سایت خود را بهراحتی مدیریت و منتشر کنید؛ در ادامه دلایل اصلی استفاده از سیستم مدیریت محتوا را با هم بررسی خواهیم کرد.
1- سهولت در استفاده
بسیاری از این سیستمها بهصورت بصری طراحی شدهاند و کارکردن با آنها بسیار راحت است؛ همانطور که گفتیم CMS به شما این فرصت را میدهد که بدون نیاز به دانش فنی پیشرفته، محتوا را ویرایش، منتشر و مدیریت کنید.
2- صرفهجویی در زمان و هزینه
با استفاده از سیستم مدیریت محتوا، نیازی به استخدام توسعهدهندگان برای بهروزرسانیهای کوچک و تغییرات محتوا ندارید؛ با این کار میتوانید هزینههای توسعه و نگهداری سایت را کاهش دهید.
3- مدیریت بهتر محتوا
CMSها به شما این امکان را میدهند که محتوا را بهشکل سازمانیافته مدیریت کنید؛ شما میتوانید دستهبندیها و برچسبهای مختلف برای مطالب خود ایجاد کرده و بهراحتی آنها را مدیریت کنید.
4- امکان همکاری تیمی
بسیاری از سیستمهای مدیریت محتوا به شما اجازه میدهند که چندین نفر بهطور همزمان روی یک پروژه کار کنند؛ این ویژگی بهویژه برای تیمهای بزرگ یا کسبوکارهایی که نیاز به همکاری دارند، بسیار مفید است.

5- قابلیت جستجو و بهینهسازی
معمولا سیستمهای مدیریت محتوا، ابزارهایی برای بهینهسازی موتور جستجو (SEO) دارند که به شما کمک میکند سایتتان برای موتورهای جستجویی مثل گوگل بهینه شود و مخاطبانتان، زودتر شما را پیدا کنند.
6- امنیت و بروزرسانیها
بیشتر CMSها بهطور منظم بهروزرسانیهایی برای رفع آسیبپذیریها و افزایش امنیت سایت ارائه میدهند؛ این سیستم به شما کمک میکند تا بتوانید همیشه سایت خود را ایمن نگه دارید.
7- پشتیبانی از چندین نوع محتوا
CMSها میتوانند از انواع مختلف محتوا مثل متن، تصاویر، ویدیوها و اسناد پشتیبانی کنند و به شما این امکان را میدهند که این محتواها را بهراحتی در صفحات مختلف سایت قرار دهید.
8- قابلیت مقیاسپذیری
با رشد کسبوکار شما، سیستمهای مدیریت محتوا معمولا قابلیتهای اضافی برای مقیاسپذیری دارند؛ این ویژگی به شما این فرصت را میدهد که سایت خود را بهراحتی گسترش داده و آن را با نیازهای جدیدی که دارید، تطبیق دهید.
در نهایت، استفاده از CMS میتواند به شما کمک کند تا کنترل بیشتری بر روی محتوای سایت خود داشته باشید، کارها را سریعتر انجام دهید و تجربه بهتری برای کاربران خود فراهم کنید.
جمعبندی
در این صفحه درباره این موضوع صحبت کردیم که دقیقا سیستم مدیریت محتوا چیست و چه کاربردهایی دارد؛ همانطور که مشاهده کردید CMSها ابزارهایی قدرتمند برای مدیریت محتوای سایتها و پلتفرمهای آنلاین هستند و بهطور ویژه برای کاربران غیرتخصصی طراحی شدهاند؛ با استفاده از CMS، شما میتوانید بهراحتی محتوای سایت خود را منتشر و مدیریت کنید و از امکانات کاربردی آن، نهایت استفاده را ببرید.
از شما ممنونیم که تا اینجا همراه وبوتو بودهاید؛ اگر درباره CMS نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، میتوانید برای دریافت مشاوره رایگان، از طریق شماره زیر با ما در تماس باشید.
